Ik ben Schotlandgek. Eerder rende ik al 145 van de 282 Munros op (bergen boven de 3.000 voet, 914,4 meter), een tocht met meer dan 90.000 hoogtemeters. Deze zomer ga ik met Sanne me onderdompelen in de Schotse wildernis door de Cape Wrath Trail te rennen. En natuurlijk doen we alle Munro’s die aan de trail liggen, we komen er immers toch langs.

Recent las ik een prachtig boek over de trail. Hierbij een korte review.

De Cape Wrath Trail

De CWT wordt gezien als het wildste en moeilijkste lange afstands wandelpad in de UK, met zijn 400 kilometer van Fort William naar – hoe kan het ook anders – Cape Wrath, het meest noordwestelijke puntje van het vasteland van de UK. Er is geen officiële CWT, er bestaan meerdere varianten, de een zwaarder dan de ander. De route is niet gemarkeerd en vaak is er geen pad als zodanig. Dat mag je zelf maken. Je mag rivieren doorsteken, door bogs waden en de afstanden tussen winkels of andere herbevoorradingspunten zijn groot. 

Het maakt deze trail een stuk minder druk dan (te) populaire routes als de West Highland Way en de Great Glen Way. Toch nemen ook hier de aantallen toe en dat komt niet in de laatste plaats door outdoorschrijvers die artikelen en boeken op de markt brengen en daarmee hikers lokken.

The Farthest Shore

Een van deze journalisten is Alex Roddie met zijn boek The Farthest Shore. De welluidende ondertitel illustreert het karakter van de CWT, ‘Seeking solitude and nature on the Cape Wrath Trail in winter’. Het zijn precies die eenzaamheid, stilte en natuur waar wij na een roerig jaar behoefte aan hebben. Met ons tentje van 1,1 kilo gaan we weken wildkamperen en ons langs de westkust van Schotland omhoog worstelen.

Roddie neemt ons mee in zijn wintertocht. Hij is een uitstekend schrijver en dat maakt dat het boek prima wegleest. Door de sfeervolle landschapsomschrijvingen krijg je zin om je hardloopschoenen aan te trekken en de CWT er doorheen te rossen.

Kanttekening is dat we ons niet aan de indruk kunnen onttrekken dat Roddie soms een beetje een watje is. Hij sleept meer mee dan een soldaat die een jaar naar het front gaat. Teken lijken vogelspinnen, hellingen doen aan de Everest denken en rivieren die hij moet doorwaden roepen beelden op van de Nijl. Daarnaast voelt Roddie zich een ietwat verslaafd aan sociale media en tijdens deze tocht gaat hij – hoe spannend – kijken of hij zonder kan. Spoiler: dat lukt wonderwel.

Dat kan ook niet anders als je tijdens grauwe winterdagen door het grootse, magnifieke Schotse landschap trekt. Hij begeeft zich eerst in Knoydart dat wordt omschreven als de wildernis van de wildernis. Ik rende er eerder en trof tot mijn plezier bordjes met daarop ‘Warning, danger! You are now entering wild territory and you should be able to take care of yourself…’ Eindelijk wordt het interessant. 

Over fragiele vaders

Toen ik in 2023 en 24 in Schotland aan het rondrennen was, was mijn vader – zoals iedere expeditie – mijn trouwe volger. Samen met zijn vriendin vormde hij het basiskamp. Tijdens deze Munro Missie werd hij ziek en ik brak het project af om bij hem te zijn. Uiteindelijk overleed hij op 8 januari dit jaar na een vervelend ziekbed.

Het is een eerste raakvlak met Roddie en zijn verhaal. Hij schrijft melancholisch over zijn vader en de woorden raken: ‘A grey T-shirt and blue chequered pyjama bottoms hung over his skinning frame… I could see the bones quite clearly – the defined outline of cranium straining through papery, mottled skin beneath a whisp of white hair.’ Ik herken mijn fragiele vader, die in een veel te ruime pyjama voor het raam van zijn ziekenhuiskamer een laatste sigaret rookt, een laatste teug om de helse maand in het ziekenhuis nog net draaglijk te maken en een laatste verzet tegen het systeem. Er is niets meer over van de sterke man die ik als jochie boven me uit zag torenen.

‘Dad reached up, his bare arm brutalised by cannulas and the bruised places where they had failed to get the cannulas in so many times, the fragile skin looking like some kind of battleground. His expression looked mischievous, impish, despite the hollow cheeks and exhaustion. In a strange and tragic way the long illness had brought us all closer together. But I also knew that he was haunted by a terrible fear, one that nobody dares name: that he would not live long enough to be there at our wedding in May.’ Mijn vader kon de laatste dagen ook ondeugend kijken als ik afscheid nam voor de nacht. Hij knipoogde en mompelde ‘Dank weer Joepie.’

Zijn grote angst is niet bewaarheid. Hij haalde ons huwelijk op 28 september, trouwde zelf op 5 december en overleed op 8 januari.

Beeld: Vlak voor hij ziek werd, bezocht mijn vader me met zijn vriendin een week in de Schotse wildernis.

Een van de aanleidingen voor Roddie om zich over te geven aan de wildernis is zijn behoefte verdriet te horen en verwerken. Daarvoor is stilte nodig. Ik kan het beamen en in zijn voetsporen ga ook ik proberen het verdriet dat diep in mij verankerd zit te voelen en op een verlaten berg achter te laten.

De laatste wildernis

Ook wij gaan ons deze zomer onderdompelen in die Schotse wildernis, zeker na lezen van dit boek. Alhoewel, wildernis? Schotland heet in de volksmond een van de laatste echte wildernissen van Europa te zijn, maar als je verder kijkt, blijkt dat een illusie. Roddie schrijft dat het verleidelijk is om het landschap te romantiseren en te duiden als onaangetaste wildernis.

Toch ontken je dan twee belangrijke feiten. Roddie: ‘First, people still live and work here despite a long and sad history of rural depopulation; and second, what looks like wilderness to the uneducated eye is anything but. Humans created this landscape. Humans destroyed the forests and killed much of the wildlife. Humans are responsible not only for conservation successes but also for nature-hostile forms of land use that suppress biodiversity – and even the economic potential of human communities. There is plenty of wildness in the West Highlands, but in most areas it’s a landscape created by intensive grazing by sheep and deer, the slaughter of predators and the clearance of crofting populations. The result is a landscape with as few as two people per square kilometre in some large areas. It can seem empty, and it can certainly feel bleak and wild, but twenty per cent of Scotland is covered by dear-stalking estates including many of the areas traversed by the Cape Wrath Trail.’

Ultra Lightweight hiking

Ook Schotland hebben we dus met onze handjes aangezeten. Edoch het is precies de afwezigheid van diezelfde mensen die maakt dat wij snakken naar dit landschap. Roddie omschrijft prachtig hoe hij na Knoydart dor de Torridons en de Fisherfields trekt, eveneens ruige gebieden waar je wekenlang geen mens kunt treffen. Hij maakt ons bekend met het heerlijke fenomeen bothy’s, schuilhutten waar zelfs de meest basale voorzieningen ontbreken. Het biedt hem soulaas in het soms wel heel natte winterseizoen. Wij hebben driftig alle bothy’s en pleisterplaatsen genoteerd zodat we goed voorbereid op pad gaan. Ieder hebben we ongeveer 6 kilo bagage en dat is inclusief tent, matjes, slaapzakken en maar liefst 12 dagen maaltijden. Als je een beetje bekend bent met hiken, dan begrijp je dat we ultra-lightweight op pad gaan. Ik zal later onze gearlist met toelichting publiceren.

Roddie eindigt zijn tocht in het noorden waar hoogtemeters plaatsmaken voor witte stranden die tot de mooiste van Schotland behoren. Hij eindigt zijn tocht met een spannende lift naar zijn laatste overnachtingsadres om in de vroege morgen de tocht te volbrengen bij de vuurtoren. Ik kijk nu al uit naar deze finish die qua entourage natuurlijk helemaal klopt.

Besluit

Dit boek is een aanrader voor alle gekkies die verslaafd zijn aan de Schotse wildernis. Ben je van plan de Cape Wrath Trail te lopen, steek hem dan helemaal bij je. De CWT bestaat overigens ook als meerdaagse trailrunwedstrijd, de Cape Wrath Ultra, zie onder voor de link. Het boek is zeer lezenswaardig. Minpuntje vind ik het flinterdunne verhaallijntje over zijn omgaan met het gemis aan sociale media. Het lijkt of hij hier – in het kader van de verkoop van zijn boek – een lijntje heeft gezocht naar de actualiteit. Het lijntje is echter te dun en had veel beter uitgewerkt moeten en kunnen worden.

The mountains are calling and I must go… – John Muir

Meer informatie:

Alex Roddie en zijn boek: https://www.alexroddie.com/tag/the-farthest-shore/

De Cape Wrath Trail: https://www.capewrathtrail.org.uk/

Cape Wrath Ultra race: https://www.capewrathultra.com/

De trailer van de Nederlandse film North over de Cape Wrath Trail is hier te bekijken.