Tegenwoordig is het niet meer ter discussie of je een helm moet dragen bij het mountainbiken of wielrennen. Het dragen van een helm kan namelijk bijdragen aan de bescherming van je hoofd tijdens een val en daarmee (hersen)letsel voorkomen. Het kiezen van een geschikte helm kan echter ingewikkeld zijn, maar met deze fietshelm GearGuide helpen wij je graag op weg en geven we tips waarop je kunt letten.

Een ongeluk kan op elk moment gebeuren, zelfs in de meest onverwachte situaties zoals een tak op de weg, een hond die plotseling oversteekt of autodeuren die plotseling openslaan. Vanwege deze redenen is het verstandig om altijd een helm te dragen.

Noodzaak

Als je hoofd na een val in contact komt met een ondergrond, vermindert een helm de gevolgen (impact). Deze verdeelt de klap over een groter oppervlak en beschermt zo tegen oppervlakkig hoofdletsel. Een helm kan van levensbelang zijn, maar is helaas geen garantie en voorkomt geen hoofdletsel in alle omstandigheden. Ga je bij hoge snelheid onderuit of heb je een frontale botsing? Dan kan een helm onvoldoende bescherming geven. Maar zonder helm zijn de gevolgen nog veel ernstiger.

Demping

De meeste helmen moet je vervangen na een val of een flinke klap op de helm. Ook al lijkt deze niet beschadigd. Door een val of klap kunnen er in de helm namelijk kleine haarscheurtjes ontstaan, die je zelf niet kunt zien. De schokabsorberende kunststof van de helm werkt daardoor niet meer zoals het hoort. Hierdoor kan de helm makkelijker breken, waardoor je hoofd bij een tweede val niet meer goed is beschermd. Daarnaast is het soort piepschuim dat gebruikt wordt in de helm belanrgrijk.

Het meest gebruikte materiaal is EPS foam (Expanded Polystyrene), dat bij impact de schok heel effectief absorbeert door te vervormen, maar ook vervormd blijft. De compressie van die vermorming vermindert het vermogen van de helm om bij een tweede val de kracht van de impact te absorberen. Zonder die demping zou de energy van de impact direct doorgezet worden naar je hoofd.

Bij dit soort helmen (vaak in lagere prijs categoriën) kunnen lichte vormen van impact al betekenen dat je de helm moet wegdoen. Er zijn ook meer duurzame, soms duurdere varianten waarbij de liner niet permanent vervormd, zoals Expanded Polypropylene (EPP) en Vinyl Nitrile (VN). Wel heel belangrijk om je verkoper te vragen welke schuim met welke eigenschappen er in de helm zit die jij op het oog hebt.

MIPS

Nu zitten meeste helmen strak en stijf op je hoofd, waarbij door onderzoek is geconstateerd dat dit soort helmen niet goed genoeg omgaan met rotatie krachten bij een val. Je valt eigenlijk altijd onder een bepaalde hoek en de richting van de impact is vrijwel nooit haaks op de oppervlakte van je helm. Deze rotatie bij een val zorgt voor veel druk op de hersenen, en zorgt in heel veel gevallen dus voor hersenletsel, vaak ook blijven.  Enter MIPS: een Multi-directional Impact Protection System waarbij een dunne kunststof frame aan de binnenkant van de helm wordt bevestigd. Dit frame is wat eigenlijk je hoofd vasthoudt. Daardoor kan bij impact je hoofd roteren ten opzicht van de helm.

Pasvorm

Waar moet je op letten bij de pasvorm van een fietshelm:

• In de eerste plaats is het belangrijk dat de helm niet te groot of te klein is. Je kunt een helm in verschillende maten kopen. Als de helm goed op je hoofd blijft zitten als je je hoofd schudt, dan is dat de juiste maat. De helm mag niet knellen, want dat kan zorgen voor hoofdpijn. De helm mag ook niet te groot zijn, zodat deze verschuift bij een val. Je verliest dan het beschermende effect waardoor de helm onveilig is.
• De helm moet een goede pasvorm hebben. De pasvorm moet ovaal zijn en niet rond. Een goed passende helm zit als een tweede huid op je hoofd. Zet de helm horizontaal op het hoofd (niet naar voren of ver naar achteren).
• De helm moet aan de buitenkant vlak zijn van achteren. De achterkant mag geen punt hebben.
• Koop een helm met voldoende luchtgaten. Door de luchtgaten kan je hoofd afkoelen.
• Koop een helm met een licht gewicht. Hoe lichter de helm, hoe prettiger deze zit. Je zet de helm dan sneller op.
• Een goede helm past over de slapen. De helm moet ongeveer 2 cm boven je wenkbrauwen staan.
• De helm moet de zijkant van je gezicht beschermen.
• Het bandje van de helm mag niet in je huid snijden. Het bandje van de helm maakt achterover kantelen van de helm onmogelijk, maar mag niet in de huid snijden. Stel het bandje zo af dat deze je oren helemaal vrij laat.
• De sluiting (onder de kin) moet je makkelijk met één hand kunnen openen en sluiten.
• De sluiting mag niet openschieten als je aan beide riempjes trekt.
• Koop een helm met draaiknop die aan het binnenwerk vast zit. Een goede helm heeft een draaiknop waarmee je instelt hoe strak een helm om je hoofd zit.
• Draag je haar niet in een hoge staart als je een helm past en draagt. Doe je haar altijd los of in een lage staart.
• Zet je (fiets)bril op tijdens het passen. Zo kun je zien of de helm met (fiets)bril goed past.

Aanschaf

Tegenwoordig zijn er goede en comfortabele fietshelmen op de markt. Je kunt helmen zelfs helemaal op maat laten maken, zodat deze optimaal zitten en nog betere bescherming bieden. Let op de volgende punten als je een helm koopt:

• Ga naar een speciaalzaak met een groot assortiment. Er zijn verschillende soorten helmen op de markt. In verschillende kleuren, maten, soorten en prijzen. Laat je adviseren door een deskundige verkoper en neem er de tijd voor. De prijs zegt niets over de veiligheid. Alle helmen voldoen aan dezelfde veiligheidscriteria.
• Pas meerdere helmen. De helm moet comfortabel zitten ongeacht het merk of de pasvorm. Pas daarom verschillende merken met verschillende pasvormen als je een helm koopt
• Koop een helm die geschikt is voor mountainbiken. Bij de helm zit altijd een bijsluiter waarin staat voor welke sport en voor welk risico deze is bedoeld.
• Koop een helm die voldoet aan de norm ‘EN 1078’. Helmen die voldoen aan deze norm zijn uitvoerig getest en bieden optimale bescherming.
• Koop een helm in een heldere kleur met reflecterende strips. Daardoor val je goed op in het verkeer van en naar de trail.
• Koop een helm met bekleding die in de buitenschaal is gegoten. Helmen met een bekleding in de buitenschaal gegoten (‘in-mold’), hebben de voorkeur. Koop liever geen helmen met een aparte binnen- en buitenkant, die aan elkaar zijn gelijmd.
• Let goed op beschadigingen als je een tweedehands helm koopt. Koop de helm alleen als je zeker weet dat deze niet beschadigd is door bijvoorbeeld een val.
• Laat je niet alleen leiden door kleur of prijs, vraag ook naar de gebruikte materialen. Er zijn standaard veiligheidseisen waar elke helm aan moet voldoen, maar sommige helmen doen het toch nog beter dan anderen.

Gebruikstips

Vervang je helm als deze ‘te oud’ wordt. Een helm gaat niet eeuwig mee. Door bijvoorbeeld zweet en UV-straling slijt de helm en beschermt deze niet meer optimaal. Na 3 tot 5 jaar wordt het tijd om je helm te vervangen. Let op de volgende slijtagesignalen: versleten bandjes, versleten of ontbrekende kussentjes en ingedeukt piepschuim.

Maak je helm schoon met een vochtige doek. Pleeg onderhoud op je helm door deze schoon te maken met een vochtige doel. Je kunt daarbij wat zeep gebruiken.

Laat je helm niet vallen. Zo voorkom je dat de helm kapot gaat. Als je deze hebt laten vallen, controleer dan goed of de helm nog heel is.

Bevestig geen extra attributen op je helm. Je POV GoPro beelden zijn natuurlijk best gaaf, maar je GoPro kan ook blijven steken achter een laaghangende tak, of bij een val ervoor zorgen dat je helm (met je hoofd erin) blijft hangen achter een rots of een wortel. Erg gevaarlijk. Sowieso krijg je beter POV beeldmateriaal als je met een chest harness filmt.

Bewaar je helm niet in een tas of doos. Je transpiratievocht verdampt dan niet goed. Bewaar je helm op een droge, koele plaats en uit de zon.