Off-piste skiën en snowboarden is bijzonder populair. De aantrekkingskracht van verse, onbetreden sneeuw is groot. Het gevaar des te meer. Jaarlijks kost het vele wintersporters het leven. Onderzoek heeft uitgewezen dat ongeveer 95% van ongelukken door een lawine worden veroorzaakt door de skiër of boarder zelf. Ga nooit off-piste in hoog alpinegebied zonder een lawine-uitrusting en uiteraard met de nodige kennis van het gebied, of met een gids.
Een lawine-uitrusting is een combinatie van onderdelen die je meeneemt als je bijvoorbeeld off-piste gaat skiën. Deze uitrusting bestaat uit een lawinerugzak, lawineschep, lawinepieper en sonde. Iedereen die zich op wintersport buiten de gecontroleerde pistes begeeft, moet in het bezit zijn van deze onderdelen. Mocht jijzelf of iemand anders in een lawine terecht komen, dan kun je met behulp van deze uitrusting levens redden. Hier lees je alles over een goede lawine-uitrusting.
Onderwerpen:
Lawine-drie-eenheid
Het snel vinden van een lawine slachtoffer is van levensbelang. Slachtoffers die meer dan 18 minuten begraven liggen hebben nog maar heel weinig kans levend onder de lawine vandaan te komen. Dus ‘vrienden-redding’ is de enige echte optie, de bergredding is bijna altijd te laat!
Lawinepieper
De eerste must-have van de lawine-uitrusting is een lawinepieper. Een lawinepieper is een apparaat dat radiogolven (457 khz) uitzendt in de ‘send-mode’. In de ‘search-mode’ kunnen deze golven gevolgd worden. Het is met deze piepers zodoende mogelijk om een lawineslachtoffer snel te lokaliseren, om de deze snel uit te kunnen graven. Voor het gebruik van lawinepiepers is goede training vereist.
Hiernaast afgebeeld de Ortovox Diract Voice lawinepieper
Lawinesonde
Een lawine-sonde is een lange ‘stok’, die lijkt op een tentstok, die gebruikt wordt voor de precieze plaatsbepaling van een lawine slachtoffer. Ondanks de preciezie van moderne lawinepiepers is het gebruik van een sonde zeer belangrijk om zeker te weten dat je niet voor niets aan het graven bent.
Omdat lawinepiepers met radiogolven (deze zijn ovaal en hoeven dus niet per se ‘recht’ boven de pieper uit de sneeuw te komen) werken zou het zonder sonde mogelijk zijn om net naast het lawine slachtoffer te graven. Omdat graven het meeste tijd kost in een zoekoperatie is het van belang zeker te weten dat je op de goede plek graaft. Daarvoor is de sonde nodig.
Hiernaast afgebeeld de Arva Rescue 300 lawinesonde
Lawineschep
Om een lawine slachtoffer snel uit de sneeuw te halen nadat deze onder een lawine is bedolven is een schep van levensbelang. Zonder schep is het simpelweg niet mogelijk om iemand in afzienbare tijd onder de sneeuw vandaan te halen. Ondanks eventueel gebruik van een lawinepieps is een slachtoffer waarschijnlijk ten dode opgeschreven op het moment dat zijn redders geen scheppen hebben. Uitgraven met ski’s of een snowboard is veel minder effectief en duurt heel erg veel langer.
Lawinescheppen worden door verschillende merken gemaakt in kunststof, carbon en aluminium varianten.De beste keus zijn de aluminium scheppen. Dit omdat deze veel minder kans hebben om te breken op harde sneeuw. Kunststof en carbon scheppen blijken in de praktijk te kunnen breken.
Naast dat lawinescheppen van levensbelang zijn voor off-piste skiërs en snowboarders, zijn deze scheppen verre van onhandig voor iedereen die met de auto op wintersport gaat. Om bijvoorbeeld de auto uit te graven na hevige sneeuwval. Deze klein op te bergen scheppen zijn ideaal om altijd mee te hebben op wintersport.
Hiernaast afgebeeld de Mammut Alugator Light lawineschep
Lawine Airbag
Een lawine airbag zorgt op een andere manier voor meer kans op het overleven van een lawine dan een lawinepieper. Een airbag zorgt ervoor dat de kans dat je diep begraven wordt onder de sneeuw kleiner wordt. Het gebruik van een airbag maakt een lawinepieper niet overbodig. Het spreekt voor zich dat meest belangrijke is er zorg voor te dragen dat je überhaupt niet in een lawine terecht komt.
Lawine airbag rugzakken worden tegenwoordig door verschillende merken geleverd, zoals Ortovox/Arc’teryx en Mammut. Allen maken ze gebruik van hetzelfde principe; zodra een snowboarder of skiër in een lawine belandt, trekt deze aan een hendel en daardoor worden de airbags geactiveerd en opgeblazen. Al deze airbags werken met een cilinder met gecomprimeerde lucht of gas. Doordat de Airbags worden opgeblazen wordt het volume enorm vergroot.
Hiernaast afgebeeld de Ortovox Free Rider 22 Avabag
Hoofd & Oogbescherming
Helm
Het gebruik van het al dan niet dragen van een snowboard- of skihelm is geen discussie meer. Een helm vermindert de kans op ernstig hoofdletsel tijdens jouw tijd op de piste. Vooral voor skiërs die veel off-piste te vinden zijn of op rotsachtig of bosrijk terrein, is het dragen van een skihelm een must. De prijs die je betaalt voor deze veiligheid is een kleinigheid in vergelijking tot de risico’s van niet dragen van een helm. Al is dat tegenwoordig in de meeste skigebieden sowieso verplicht.
Hiernaast afgebeeld de POC OBEX BC MIPS ski/snowboard helm
Skibril
Voor wat betreft de bescherming tegen UV-straling, maakt het niet uit of je een zonnebril of een skibril draagt.Niet alleen omdat het goed staat, maar ook omdat hij de ogen tegen het felle licht beschermt. Veel mensen beseffen echter niet dat de schadelijke UV-straling in de winter veel gevaarlijker is dan in de zomer.
Hoe kies je de ideale skibril kiest lees je hier in onze GearGuide
Hiernaast afgebeeld de Spy Marauder Elite skibril
Lawinegevarenschaal
In de Alpenlanden zijn speciale lawinediensten actief. Ze geven cursussen en lawinebulletins uit. Ze geven het gevaar aan met cijfers 1 t/m 5. Code alleen zegt nog niet alles. Factoren als de steilheid van een helling, sneeuwverwaaiingen, temperatuur, zon, tijdstip op de dag en de oriëntatie van een helling zijn daarnaast op micro-niveau ook van invloed. Daarnaast spelen je eigen gedrag, niveau en uitrusting een grote rol bij je veiligheid.
Schaal 1 | Gering
Wind-of sneeuwplaklawines treden alleen op bij grote belasting van een steile helling (bijvoorbeeld bij grote groepen skiërs). Spontane lawines komen niet of nauwelijks voor.
Schaal 2 | Matig
De sneeuw heeft zich op sommige hellingen matig ingezet. Grote groepen skiërs kunnen hierdoor lawines losmaken. In steil terrein kunnen lawines ook door een individuele skiër veroorzaakt worden. Kleine spontane lawines komen vooral in het voorjaar voor.
Schaal 3 | Aanzienlijk
De sneeuw heeft zich op vele hellingen (lawinebericht!) matig tot slecht gezet. Lawines kunnen door individuele skiër veroorzaakt worden en het is zelfs mogelijk vanaf de voet van de berg een lawine te starten. Grotere spontane lawines kunnen dan voorkomen.
Schaal 4 | Groot
Acuut gevaar. De sneeuw heeft zich op alle hellingen slecht gezet en grote lawines komen spontaan naar beneden. Ga nooit buiten de aangegeven pistes!
Schaal 5 | Zeer groot
Extreem gevaarlijke situatie. Het skigebied is dan vaak (grotendeels) afgesloten. Ook spoorlijnen, wegen en dorpen zijn afgesloten. Evacuatie mogelijk.
