Over Bibian Mentel had Gearlimits’ Mark Stokmans al heel veel mooie dingen gehoord voordat hij haar voor het eerst ontmoette op de gletsjer van Hintertux in het najaar van 2013. Hij was daar om in aanloop van de Olympische Spelen o.a. van haar een videoportret te maken voor NOC*NSF. Toen we bij Gearlimits nadachten over bijzondere mensen om te interviewen moesten wij meteen denken aan die ontmoeting met ontegenzeggelijk een heel bijzonder mens.

Een vrouw, atleet, moeder en inspiratie voor heel veel jonge wintersporters die ze niet alleen met haar prestaties, maar ook het werk van haar Mentelity Foundation, waarover we in een apart deel van het interview nog terugkomen.

Bibian’s favoriete gear

Daarom mailde wij haar met de vraag of wij vanuit Gearlimits een keertje met haar konden zitten om haar te bevragen over haar favoriete gear en welke rol die speelt in haar sport. Kort na dat eerste mailtje vernamen wij dat bij Bibian voor de zesde keer in haar leven weer kanker was geconstateerd. Het begon in 2000 toen voor het eerst botkanker in haar onderbeen werd geconstateerd, die eerst verwijderd werd maar korte tijd later nog terugkwam. Daarbij werd besloten haar onderbeen te amputeren.

Bibian stond kort daarna al weer op een snowboard (waar ze als valide boarder al 6 keer Nederlands Kampioen was geworden) en zorgde er niet alleen voor (samen met Rita van Driel van het NOC*NSF) dat para snowboardcross op het programma van de paralympische Spelen in Sochi zou komen, maar won ook de gouden medaille in 2014. Morgen (zaterdag 20 feb 2015) begint het WK Para Snowboarding in La Molina, Spanje, en ook daar staat Bibian aan de start en wordt ze wereldkampioen, let maar op. Ondanks dat nieuws dat er weer kankercellen zijn geconstateerd in haar longen.

Toen wij dat in december lazen, mailden wij Bibian meteen dat ze vooral ons verzoek moest vergeten; we wilden haar op geen enkele wijze tot last zijn. Maar kort daarop nam ze contact op, en zei dat het geen probleem was. Ze maakte graag tijd voor ons vrij; we waren welkom.

Dit typeert Bibian Mentel in grote mate. Er is weinig wat haar klein kan krijgen, en haar leven laat ze niet bepalen door die vreselijke ziekte die steeds weer terugkomt. We ontmoetten haar deze keer thuis in Nederland, en spreken voordat we het interview echt “doen” nog even over haar gezondheid. Ik krijg kort kippenvel, maar vind vooral dat we nu moeten praten over leuke dingen, over snowboarden, kleding, waxen, protectie, plezier op de berg, hard werken voor bochten. Daar is Bibian het helemaal mee eens.

Koukleum

Het eerste wat Bibian aan ons verklapt is dat ze eigenlijk haar kleding altijd uitzocht op uiterlijk. Niks menselijks is haar vreemd immers. Ze ging pas echt merken wat technische kleding kon betekenen toen ze wisselde van kledingsponsor naar haar huidige sponsor Arc’teryx. Ze is erg te spreken over de kwaliteit van deze kleding, en de theorie achter technische kleding. De combinatie tussen goed thermisch ondergoed, waarbij ze 100% merino wol draagt van Mons Royal, en de daaropvolgende isolatielagen die wordt afgesloten door een goede shell, zorgt ervoor dat ze warm blijft op de berg. En dat is voor een “ontzettende koukleum” zoals ze zelf zegt, die professioneel wintersporter is, tamelijk prettig. Warm en droog, zowel van binnen als van buiten, doordat ook zweet goed wordt afgevoerd is de sleutel tot warme spieren, die weer bijdragen tot beter prestaties. En gelukkig is technische kleding toch ook nog erg mooi.

Rockerboards zijn voor luie snowboarders

Van kleding en de manier waarop goede technische kleding je in staat stelt om goed te presteren “while looking good” komen we op de hardware, om te beginnen het board van Bibian. Als deelneemster aan boardercross heeft zijn een snel stijf board nodig, maar vanwege haar been prothese ook een board waarin genoeg flexibiliteit zit in de torsiestijfheid van het board. Dat wil zeggen dat het board in de lengte niet te stijf is, zodat ze met haar prothese toch voldoende het board kan beïnvloeden.

Het Oxess snowboard is dus echt helemaal op Bibian afgesteld en uniek in zijn soort. Natuurlijk is het een camberboard, en eigenlijk zweert Bibian ook bij camberboards. Als ze een freerideboard gebruikt is dat ook altijd een camberboard. Ze voegt hier met een kleine glimlach en enige terughoudendheid aan toe dat ze ook eigenlijk niet zo’n voorstander is van rockerboards. Als ik vraag waarom luidt het antwoord: “Een rockerboard is natuurlijk heel vergevingsgezind, maar is voor luie snowboarders.” Steek die maar in je zak. Bibian Mentel wil power en druk zetten op het board, is gewend te werken voor haar bochten, en bij die stijl past een camberboard veel meer. Ook van de piste’s af, blijft ze bij een rockerboard, want dat past bij haar. In de poeder is een rockerboard natuurlijk wel heel fijn, heeft veel float, maar voor haar is er maar een soort board. Ook met stijve bindingen en stijve en heel stevige aangesnoerde boots.

Slijpen boven waxen

Als gevolg van haar krachtige manier van rijden moet ze heel veel grip hebben, daar houdt Bibian ook van. En dus is een scherpe rand op het board ook heel belangrijk. Waar de fabrieksstandaard 90 graden is, is de hoek van haar board op 88 graden geslepen. Voor Bibian is dit toch wel vrij essentieel, en misschien nog wel belangrijker voor haar dan de wax. Althans, natuurlijk moet het board goed gewaxt zijn; ook zij heeft, net als Kees-Jan van der Klooster een grote verzameling waxen voor verschillende sneeuwcondities, maar dat slijpen, dat is echt essentieel. En ook iets dat een enthousiaste consument zelf goed kan doen. De hoek slijpen kan met een eenvoudige tool, de wax kan je druppelen en het board mee insmeren met een eenvoudig strijkijzer (alhoewel een wax ijzer handig is, omdat de temperatuur waarop de wax verwerkt moet worden op graden instelbaar is op een waxijzer) en het afschrapen van het board is wat Bibian betreft voor de enthousiast wintersporter al voldoende om veel uit zijn board te halen.

Hoofd, schouders, knie en… billen

Protectie is echt heel wezenlijk voor Bibian. Vooral als je begint met snowboarden val je gewoon veel, en kan de lol er al gauw vanaf zijn, als je geen protectie draagt. Zijzelf draagt een rugbeschermer en heeft ook lange tijd kniebeschermers gedragen. Dan kan je rustig in de sneeuw gaan zitten, hoef je minder bang te zijn om te vallen en ben je dus minder verkrampt bezig. En als je het funpark gaat en je gaat rails rijden is protectie, met name rug maar ook een crashpant voor je billen en je stuitje, echt belangrijk. Ze noemt het geval van een vriendin die haar rug brak toen ze op een rail viel, “en een rail geeft niet mee”. Haar zoontje die nu ook het funpark in gaat draagt dan ook de nodige protectie. “En waarom ook niet?” Het materiaal is tegenwoordig zo goed en licht dat je het amper voelt zitten. Zeker voor kinderen, als je het op jonge leeftijd kunt meegeven dat het er bij hoort, is het ook geen probleem.

Essentiële Gear: de snowboard prothese

Als we vragen wat haar essentiële stuk gear is dan komt het antwoord duidelijk en eenduidig: de snowboard prothese die helemaal op maat door prothese-orthese specialist Frank Jol is gemaakt voor haar. Een totaal ander been dan de prothese waarop zij in het dagelijks leven loopt en zo dierbaar dat deze altijd in de handbagage meegaat. Door de constructie van het been, waarbij het een klein beetje naar binnen gebogen staat en de hak wat hoger dan de teen, waarbij de teen ook nog licht flexibel is, kan ze optimaal gebruik maken van de stijfheid van carbon en heel direct druk uitoefenen op het board waardoor ze heel veel controle heeft. Er zit geen techniek in de prothese, ze heeft wel geëxperimenteerd met demping en schokdempers in de prothese, maar merkte dat dat te traag reageerde. Een hele stijve, bijna eenvoudig carbon been, dat is wat haar helpt controle te houden en uit te accelereren uit elke bocht.

Wat Bibian wilde voelen heeft Frank Jol perfect in het been laten terugkomen “waardoor ik kan snowboarden als ieder valide persoon denk ik.”

Mentelity Foundation

Hetzelfde geldt ook voor Chris Vos, een van de jonge talentvolle snowboarders met een beperking die o.a. gesteund door Bibians eigen Mentelity Foundation steeds verder komt in zijn snowboard carrière. Als Chris op een snowboard staat, zijn verlamde been ook ondersteund door een prothese van Frank Jol, is hij niet meer gehandicapt. Over de Mentelity Foundation en Chris posten we nog apart, maar wat mooi is dat toch, dat snowboarden en dit soort fantastische gear hun beperking eigenlijk teniet doet. Onbeperkt gaan zij de berg af en genieten van elke moment. En dat is tegelijk wat zo opvalt aan Bibian, en wat zoveel energie geeft als je met haar praat, het plezier, de joie de vivre, de drive. En morgen, morgen wordt Bibian gewoon Wereldkampioen! Mark my words.